Jump to content

Hadis Wisaya

Daga wikishia
Kar ku ruɗe da Hadis Wasiyya.
Hadis Wisaya
Maudu'iHalifanci da Halifancin Imam Ali (A.S)
Ya Fito DagaAnnabi (S.A.W)
Asalin MarawaiciBuraida Bin Husaibi
MarawaitaSalmanul Farisi, Abu Ayyub Ansari, Anas Bin Malik
Madogaran Shi'aMan La yahduruhul Al-faƙihu, Dala'ilul Imama, Manaƙib Ibn Shahre Ashub
Madogaran Ahlus-sunnaFada'ilus Sahaba Ibn Hanbal, Manaƙib Ibn Magazili
Hadis Silsilatuz ZahabHadis SaƙlainiMaƙbulatu Umar Bin HanzalaHadis Ƙurbu NawafilHadis Mi'irajHadis WilayaHadis WisayaHadis Junud Aƙli Wa JahalHadis Shajara


Hadis Wasiyyatu (Larabci: حديث الوصاية) wani hadisi ne daga Annabi (S.A.W) wanda cikinsa ya gabatar da Imam Ali (A.S) maysatin Wasiyyinsa kuma Magajinsa, wannan hadisi ya zo da mabanbantan lafuzza cikin litattafan hadisi na Shi'a da Ahlus-sunna, riwayar:

لِكُلِّ نَبِيٍّ وَصِيٌّ وَ وَارِثٌ وَ إِنَّ عَلِيّاً وَصِيِّي وَ وَارِثِي

Tana daga cikin mafi shaharar riwayar da Buraidatu Bin Husaibu ya nakalto daga Annabi (S.A.W)

Matanin Hadisin

عنه صلی الله عليه و آله : لِكُلِّ نَبِيٍّ وَصِيٌّ وَ وَارِثٌ وَ إِنَّ عَلِيّاً وَصِيِّي وَ وَارِثِي

Annabi (S.A.W) yace kowanne Annabi yana da Wasiyyi da Magaji kuma hakika tabbas Ali ne Wasiyyina kuma Magajina.[1]

Hadisin Wisaya A Cikin Litattafan Riwaya

Wannan hadisin ya zo cikin litattafan riwaya na Shi'a na Ahlus-sunna misalin littafin fada'el Sahaba na Ibn Hanbal[2] da Almanakib na Ibn Magazili[3] Almujam Alkabir na Tabarani[4] Tarikh Madinatu Damashk[5] Almanakib Khawarzimi[6] Alkamil na Jurjani[7] Tazkiratul Khawas[8] Kifayatul Al-asar[9] Man la yahduruhu Alfakihu[10]Dala'il Imama[11] Manakib Ibn shahre Ashub[12] da Bihar Al-Anwar[13]ya zo daga Buraidatu Bin Husaibu Annabi (S.A.W) yace: (kowanne Annabi yana da wasiyyi da Magaji hakika Ali shine Wasiyyina kuma Magajina[14] Cikin amsar da Annabi (S.A.W) ya bawa Salmanul Farisi lokacin da ya tambaye shi game da Magajinsa, Manzon Allah (S.A.W) yace: Magajina kuma wasiyyina shine wanda zai biya min bashi zai kuma tabvbata da alkawurran da na yi shi ne Ali Bin Abu Talib[15] [Tsokaci 1] Haka kuma kan asasin wani hadisi da aka nakalto shi Ali Bin Ali Hilali cikin Maganar Annabi (S.A.W) zuwa ga Fatima (S) ya ce:

َ وَصِيِّي خَيْرُ الْأَوْصِيَاءِ وَ أَحَبُّهُمْ إِلَى اللَه وَ هُوَ بَعْلُكِ؛

Wasiyyina shi ne mafi alherin Wasiyyai kuma Mafi soyuwarsu a wurin Allah, kuma shi ne Mijinki[16]

Abin da Yake Cikin Hadisin

Wannan hadisi na Wasiyyat ya tattara kan Mas'alar Magaji da Halifancin Imam Ali (A.S) Malaman Shi'a sun tafi kan cewa wannan hadisi daya ne daga cikin dalilai kan Imamancin Ali Bin Abu Talib (A.S) sun fassara Wasiyya da ma'anar Magaji kuma sun tafi kan cewa Annabi (S.A.W) kan asasin wannan hadisi ne ya ayyana Hazrat Ali (A.S) a matsayin Halifansa Magajinsa[17] amma wasu ba'arin Malaman Ahlus-sunna sun tafi kan cewa wannan hadisi baya bada ma'anar Halifanci, bari dai kadai dai Annabi (S.A.W) ya ajiye amanar Iyalansa a hannun Ali (A.S) cikin amsar da Malaman Shi'a suka bayar kan wannan Magana sunce Annabi (S.A.W) ya bayyana Hazrat Ali (A.S)[18] a wasiyyinsa da sura mudlaka ba tareda kowanne irin kaidi da togaciya ba, babu inda ya kayyade cewa a irin da'airar al'amuran iyalansa ya bayyana shi wasiyyi[19] Hammadi Bin Abdul-Majid Assalafi cikin Nuskar bincike da tahkiki kan littafin Almujam Alkabir yace idan isnadin hadisin ya inganyta to lallai yana shiryarwa ne zuwa Halifanci da gadon kujerar Annabi (S.A.W)[20]

Isnadi

Hadisin wasiyya na daga annabin musulunci (SAW) ya zo a cikin littattafan Shi'a da na Sunnah. A cikin kafofin Shi'a, an ruwaito wannan hadisi ta hanyar Imam Ali (A.S).[21] Imam Rida (A.S) ya nakalto daga iyayensa a cikin Huɗubar Sha'aban[22] Abdullah Bin Abbas,[23] Zaidu Bin Arkam,[24] Imam Sadik (A.S),[25], Imam Kazim (A.S),[26] Imam Rida (A.S),[27] Imam Jawad (A.S),[28] "An ruwaito. Haka kuma a cikin kafofin Ahlus-Sunnah ta hanyar: Salmanul Farsi."[29] ta hanya gua hudu,[30] su ne Ummu Aiman,[31] Buraida[32] da Anas Bin Malik[33] da Abu Rafi'i[34] Abu Ayyub Ansari,[35] Abdullahi Bin Abbas,[36] Galib Al-juhni,[37] Ali Al-hilal,[38] Abu Sa'id Khudri,[39] "Kuma an ruwaito daga sauran Sahabbai da kalmomi daban-daban. Sibṭ b. Jawzi (marubucin Tadhkirat al-Khawas) ya ruwaito labarin Salman da isnadi biyu. Ya tabbatar da ingancin isnadin da ke cikin Fada'il al-Sahaba na Ibn Hanbal."[40]

Wasu ba'arin Malaman Ahlus-sunna misalin Ibn Jauzi[41]Jalalud-dini Suyuti[42] da Haitami[43] Sakamakon zuwan Muhammad Bin Hamid Razi ko kuma Ali Bin Mujahid a cikin Isnadin sun yi Shakku kan Ingancinsa sun kuma yi watsi da shi, a daidai lokacin da acewar Sayyid Ali Milani Hakika Muhammad Bin Hamid Razi yana daga Marawaitan da aka rawaito Hadisansu cikin Sihahu Sitta, sannan ba'arin Malaman Rijal daga Jumlarsu Yahaya Bin Ma'in sun Wassaka shi[44] haka kuma Tirmizi daya daga cikin Marubatan Sihahu Sitta da Ahmad Bin Hanbal sun nakalto Riwayoyi daga Ali Bin Mujahid[45]

Bayanin kula

  1. Ibn Maghazali, Manaƙib Ali bin Abi Talib, 1426H, shafi na 167; Ibn Asaker, Tarikh Madinati na Damashk, 1415 AH, juzu'i na 42, shafi na 392; Khwarazmi, al-Manaƙib, 1414 AH, shafi na 85; Jurjani, Al-Kamel, 1409 AH, juzu'i na 4, shafi na 14; Ibn Shahr Ashub, Manaƙib, 1379 Hijira, juzu'i na 2, shafi na 188, juzu'i na 3, shafi na 66; Majlisi, Bihar al-Anwar, 1403 AH, juzu'i na 38, shafi na 154-339.
  2. Duba: Sabt bin Jozi, Tazkira Al-Khwas, 1418H, shafi na 48.
  3. Ibn Maghazali, Manaƙib Ali bin Abi Talib, 1426H, shafi na 167.
  4. Tabarani, Al-Mu'jam al-Kabir, 1405 Hijira, juzu'i na 6, shafi na 221.
  5. Ibn Asaker, Tarikh Madinati Damashk, 1415 Hijira, juzu'i na 42, shafi na 392.
  6. Khwarazmi, Al-Manaƙib, 1414H, shafi na 85.
  7. Jurjani, Al-Kamel, 1409 Hijira, juzu'i na 4, shafi na 14.
  8. Sabt bin Jozi, Tazkira Al-Khawas, 1418H, shafi na 48.
  9. Khazaz Razi, Kefayat Athar, 1401 AH, shafi 80
  10. Sadouƙ, Man la Yahdrah al-Faƙih, 1413 AH, juzu'i na 4, shafi na 180.
  11. Tabari Amoli, Dalai al-Imamah, 1413H, shafi na 9
  12. Ibn Shahr Ashub, Manaƙib, 1379 Hijira, juzu'i na 2, shafi na 188, juzu'i na 3, shafi na 66.
  13. Majlisi, Bihar al-Anwar, 1403 AH, juzu'i na 38, shafi na 154-339.
  14. Ibn Maghazali, Manaƙib Ali bin Abi Talib, 1426H, shafi na 167; Ibn Asaker, Tarikh Madinati Damashk, 1415 AH, juzu'i na 42, shafi na 392; Khwarazmi, al-Manaƙib, 1414 AH, shafi na 85; Jurjani, Al-Kamel, 1409 AH, juzu'i na 4, shafi na 14; Ibn Shahr Ashub, Manaƙib, 1379 Hijira, juzu'i na 2, shafi na 188, juzu'i na 3, shafi na 66; Majlisi, Bihar al-Anwar, 1403 AH, juzu'i na 38, shafi na 154-339.
  15. Tabarani, al-Mu'jam al-Kabir, 1405 AH, juzu'i na 6, shafi na 221; Majlesi, Bihar al-Anwar, 1403 AH, juzu'i na 38, shafi na 12.
  16. Haytami, Majma al-Zawaed, 1408 AH, juzu'i na 9, shafi 165; Tabarani, Al-Mu'jam al-Awsat, 1415 AH, juzu'i na 6, shafi na 327; Ibn Asaker, Tarikh Madinati Dimashk, juzu'i na 42, 1415 AH, shafi na 130; Tabarani, Al-Mu'jam al-Kabir, 1404 Hijira, juzu'i na 3, shafi na 58.
  17. Misali, duba: Estrabadi, Al-Barahin al-ƙata'ah, 2002, juzu'i na 3, shafi na 244.
  18. Tabarani, Al-Mu'jam al-Kabir, 1405 Hijira, juzu'i na 6, shafi na 221.
  19. پایگاه شمیم شیعه، نص حدیث وصایت و بررسی سند آن، بازبینی: ۱۳ تیر ۱۳۹۶.
  20. Tabarani, Al-Mu'jam al-Kabir, juzu'i na 6, shafi na 221.
  21. "Tusi, Al-Amali, 1414 AH, shafi na 200.".
  22. "Sadouq, Auyoon Akhbar al-Ridha (AS), 1404 AH, Vol. 1, shafi na 267".
  23. "Sadouq, Al-Amali, 1417 AH, shafi na 450."
  24. "Sadouq, Al-Khisal, 1403 AH, Vol. 2, shafi na 415."
  25. "Sadouq, Ilal al-Sharaei, 1385 AH, Vol. 2, shafi na 314; Safar, Basair al-Darajat, 1404 AH, shafi na 187."
  26. "Kulaini, Al-Kafi, 1363 SH, Vol. 1, shafi na 282."
  27. "Kulaini, Al-Kafi, 1363 SH, Vol. 1, shafi na 437."
  28. "Kulaini, Al-Kafi, 1363 SH, Vol. 1, shafuka na 525-526."
  29. "Tabarani, Al-Mu'jam al-Kabir, 1405 AH, Vol. 6, shafi na 221."
  30. "Tabarani, Al-Mu'jam al-Kabir, 1405 AH, Vol. 6, shafi na 221; Zahabi, Mizan al-I'tidal fi Naqd al-Rijal, 1995 CE, Vol. 6, shafi na 445."
  31. "Ibn Mardawayh, Manakib Ali bin Abi Talib (AS) wa ma nazala minalr Alqur'ani fi Ali (AS), 1424 AH, shafi na 101."
  32. "Ibn Asakir, Tarikhu Madinat Dimashk, 1415 Hijri, Juzu'i na 42, shafi na 392; Khwarizmi, Al-Manaqib, shafi na 85; Jurjani, Al-Kamil, 1409 Hijri, Juzu'i na 4, shafi na 14."
  33. "Ibn Asakir, Tarikhu Madinati Dimashk, 1415 AH, Vol. 42, shafi na 50.".
  34. "Ibn Asakir, Tarikhu Madinat Dimashk, 1415 Hijri, Juzu'i na 42, shafi na 50."
  35. "Ibn Maghazali, Manakib Ali bin Abi Talib (AS), 1426 AH, shafi na 106."
  36. "Khateeb Baghdadi, Tarikhu Bagdad, Dar al-Kutub al-Ilmiya, Vol. 11, shafi na 112."
  37. "Khwarizmi, Al-Manaqib, 1414 AH, shafi na 304."
  38. "Tabarani, Al-Mu'jam al-Awsat, 1415 AH, Vol. 6, shafi na 327."
  39. "Ibn Sabbagh Maliki, Al-Fusul al-Muhimma fi Ma'rifat al-A'imma, 1422 AH, Vol. 2, shafi na 1114."
  40. "Sibṭ b. Jawzi, Tadhkirat al-Khawas, 1418 AH, shafi na 48."
  41. Ibn Juzi, al-Ubaat, 1386 Hijira, juzu'i na 1, shafi na 376.
  42. Siyuti, Al-Lali Al-San'atah fi Hadith Al-Mauduy'a Darul Marafa, Mujalladi na 1, shafi na 358
  43. "Syuti, Al-Lali Al-Masnua fi Ahadith Al-Mawdua, Dar Al-Ma'arifa, Juz'i na 1, shafi na 358 daga."پایگاه شمیم شیعه، نص حدیث وصایت و بررسی سند آن، بازبینی: ۱۳ تیر ۱۳۹۶.
  44. Milani, Tashyid Muraja'at wa Tafnid al-Makabarat, 1427 AH, juzu'i na 3, shafi na 431-430
  45. پایگاه شمیم شیعه، نص حدیث وصایت و بررسی سند آن، بازبینی: ۱۳ تیر ۱۳۹۶.

Tsokaci

  1. ta ce ya manzon Allah kowanne Annabi yana da wasiyyi, kai wanene wasiyyinka? yace: lallai wasiyyina mahallin sirrina, mafi alherin wanda zan bari a bayana, zai zartar da alkawarina, zai biya min bashina, shi ne Aliyu bin ABi Talib (Tabrani. Almujam Alkabir 1405 j 2 shafi na 221

Nassoshi

  • Haytami, Majma al-Zawaed, Beirut, Dar al-Kitab al-Alamiya, 1408H/1988 miladiyya.
  • Ibn Asaker, Tarikh Madinati Dimashk, bincike: Ali Shiri, Darul Fikr, Beirut, 1415 Hijira.
  • Ibn Juzi, al-Mauda'at, bincike: Abdur Rahman Muhammad Othman, Madina, al-Maktab al-Salfiyyah, 1386/1966 miladiyya.
  • Ibn Maghazali, Manaƙib Ali bin Abi Talib (a.s), Sabat al-Nabi Publications (a.s), 1426 AH-1384 AH.
  • Ibn Shahr Ashub, Muhammad Bin Ali, Menaƙib Al Abi Talib, Amincin Allah ya tabbata a gare shi, Allameh, ƙum, 1379H.
  • Jurjani, Abdullah bin Adi, al-Kamel, bincike: Yahya Mukhtar Ghazawi, Dar al-Fikr, Beirut, 1409 AH/1988 miladiyya.
  • Khazaz Razi, Ali bin Muhammad, cancantar athar a cikin nassin Imamai na goma sha biyu, wanda Abdul Latif Hosseini Kohkamari ya yi bincike a kansa, ƙum, bugun Bidar, 1401H.
  • Khwarazmi, Mawafaƙ, al-Manaƙib, bincike: Malik Mahmoudi, Al-Nashar al-Islami Foundation, 1414 AH.
  • Majlesi, Mohammad Baƙir, Bihar al-Anwar, Beirut, Darahiya al-Trath al-Arabi, 1403H.
  • Milani, Sayyid Ali, Tasheed al-Muraja'at wa Tafnid al-Makabarat, ƙum, Al-Haƙaƙeeƙ al-Islamiya Center, 1427H.
  • Sabbat bin Jozi, Tazkira Al-Khawas, ƙum, Al-Sharif al-Razi's handscripts, 1418H.
  • Sadouƙ, Muhammad Bin Ali, Man La Yahdara al-Faƙih, Ali Akbar Ghafari, ƙum, ofishin da'a na Musulunci mai alaka da kungiyar malamai ta Kum, 1413 AH.
  • Tabarani, Al-Mu'jam al-Awsat, bincike: binciken Badarul Haramameen, Darul-Harameen na bugawa da rarrabawa, 1415 AH/1995 miladiyya.
  • Tabarani, Al-Mu'jam al-Kabir (Juzu'i na 3), bincike: Hamdi Abdul Majid Salafi, Darahiya al-Tarath al-Arabi, 1404 AH/1984 miladiyya.
  • Tabarani, Al-Mu'jam al-Kabir (Juzu'i na 6), bincike: Hamdi Abdul Majid Salafi, Darahiya Al-Tarath al-Arabi, 1405 AH/1985 miladiyya.
  • Tabari Amoli Saghir, Muhammad bin Jarir bin Rostam, Dala'il al-Imamah, ƙum, bugun Ba'ath, bugu na farko, 1413H.
  • Astarabadi, Mohammad Jaafar, Al-Barahin al-ƙata'ah a cikin bayanin abstraction na al-Aƙeed al-Sati'ah, research: Center for Islamic Studies and Research, ƙum, School of Islamic Studies, 1382.